تعداد قضات در انواع دادگاه ها | هر دادگاه چند قاضی دارد

تعداد قضات در انواع دادگاه ها سوالی که بیشتر دانشجویان رشته حقوق به دنبال جواب آن هستند ! قصد داریم در این نوشته به آن بپردازیم.

نظام حقوقی ایران این امکان را فراهم آورده است که در بعضی از دادگاه ها بیش از یک نفر قاضی به امر قضاوت بپردازند به همین منظور برخی دادگاه ها با حضور یک رییس و دو مستشار اداره میشوند که با حضور دو عضو نیز رسمیت می یابند.

[lwptoc]

تعداد قضات در دادگاه انقلاب

دعاوی کیفری به لحاظ انواع مختلفی که دارند ممکن است در صلاحیت دادگاه خاصی قرار بگیرند که یکی از این ها دادگاه انقلاب بوده که

برای رسیدگی به جرایم موجب مجازات مندرج در بندهای (الف)، (ب)، (پ)، و (ت) مادّه‌ی (303) این قانون، دارای یک رییس و دو مستشار.

که با دو عضو نیز رسمیّت دارد ، برای رسیدگی به سایر موضوعات، با حضور رییس یا دادرس‌علی‌‌البدل یا یک مستشار. (م ۲۹۷ آ.د.ک)

ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی کیفری

نظریه مشورتی شماره ۷/۹۷/۳۸۰ مورخ ۱۳۹۷/۰۳/۰۶ اداره حقوقی قوه قضاییه

استعلام: مطابق ماده ۲۹۷ قانون آیین دادرسی کیفری «دادگاه انقلاب در مرکز هر استان و به تشخیص رئیس قوه قضائیه در حوزه قضایی شهرستان‌ها تشکیل می‌شود این دادگاه برای رسیدگی به جرایم موجب مجازات مندرج در بندهای (الف)، (ب)، (پ)، (ت) ماده (۳۰۲) این قانون دارای رئیس و دو مستشار است که با دو عضو نیز رسمیت دارد. دادگاه برای رسیدگی به سایر موضوعات با حضور رئیس یا دادرس علی‌البدل یا یک مستشار تشکیل می‌شود.» حال سوال این است که: ۱- آیا امکان تشکیل جلسه شعبه دادگاه انقلاب در رسیدگی به جرائم موضوع بندهای (الف، ب، پ، ت) ماده ۳۰۲ با حضور رئیس یا مستشار و دادرس علی‌البدل امکان دارد یا خیر؟ ۲- در خصوص بند (ث) ماده مذکور و رسیدگی به جرائم سیاسی وضعیت به چه صورت است؟

پاسخ: ۱-با عنایت به تصریح تبصره ماده ۲۹۷ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ که مقررات دادرسی دادگاه کیفری یک را در دادگاه انقلاب در مواردی که با تعدد قاضی رسیدگی می کند جاری دانسته و با لحاظ تبصره ۲ ماده ۲۹۶ قانون فوق الذکر که دادرسی علی البدل در دادگاه کیفری یک حسب مورد می‌تواند به جای رئیس یا مستشار انجام وظیفه کند، بنابر این، تشکیل جلسه دادگاه انقلاب در جرائم موضوع بندهای الف، ب، ب و ت ماده ۳۰۲ قانون مارالذکر با حضور رئیس یا مستشار و دادرس علی البدل دادگاه انقالب بلامانع است. ۲-با توجه به این که برابر بند ث ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ رسیدگی به جرائم سیاسی و مطبوعاتی در صلاحیت دادگاه کیفری یک می‌باشد، موضوع رسیدگی دادگاه انقلاب به این جرائم و به تبع آن لزوم یا عدم لزوم تعدد قاضی و…. منتفی است.

پیشنهاد مرتبط انواع دادگاه های کیفری و ساختار آنها

تعداد قضات در دادگاه کیفری 2

این دادگاه کیفری یکی از مراجع مهم و بسیار پر تراکم محسوب می‌شود. اکثر اعمال مجرمانه‌، در صلاحیت این دادگاه قرار دارند.

تشکیلات دادگاه کیفری دو به این صورت است که این دادگاه با حضور یک رئیس یا دادرس علی البدل که از قضات هستند تشکیل می شوند.

البته طبق ماده ۳۰۰ آیین دادرسی کیفری در تمامی جلسات دادگاه کیفری دو، دادستان یا معاون او یا یکی از دادیاران به تعیین دادستان می توانند حضور یابند تا از کیفرخواست دفاع کنند. این دادگاه بر خلاف دادگاه کیفری یک که سیستم تعدد قضات بر آن حاکم است تنها یک قاضی دارد.

محل تشکیل دادگاه کیفری دو در حوزه قضایی هر شهرستان است.

ماده ۲۹۵ قانون آیین دادرسی کیفری

تعداد قضات دادگاه تجدید نظر

دادگاه تجدیدنظر مرجعی است که جهت بازبینی و تجدید نظر از آرای صادر شده توسط دادگاه های بدوی پیش بینی شده است که در مرکز هر استان تشکیل میشود.

ساختار و تشکیلات دادگاه تجدید نظر:

• دادگاه تجدید نظر،از یک رئیس و دو عضو مستشار تشکیل شده است که جلسات، با حضور دو عضو، رسمیت می یابد.
• رییس دادگاه تجدید نظر، می تواند رئیس شعبه اول دادگاه های عمومی نیز باشد.

ماده ۴۲۶ قانون آیین دادرسی کیفری

تعداد قضات دادگاه خانواده

ماده۲ قانون حمایت خانوادهـ دادگاه خانواده با حضور رئیس یا دادرس علی  البدل و قاضی مشاور زن تشکیل می گردد. قاضی مشاور باید ظرف سه روز از ختم دادرسی به  طور مکتوب و مستدل در مورد موضوع دعوی اظهارنظر و مراتب را در پرونده درج کند. قاضی انشاء کننده رأی باید در دادنامه به نظر قاضی مشاور اشاره و چنانچه با نظر وی مخالف باشد با ذکر دلیل نظریه وی را رد کند.

برای مطالعه بیشتر دادگاه خانواده | صلاحیت های دادگاه خانواده 

تعداد قضات دادگاه اطفال و نوجوانان

ماده ۲۹۸ قانون آیین دادرسی کیفری

تعداد قضات دادگاه بخش

ماده ۳۳۶ قانون آیین دادرسی کیفری

تعداد قضات دادگاه های نظامی

دادگاه نظامی 2

ماده ۵۸۳ قانون آیین دادرسی جرائم نیروهای مسلح و دادرسی الکترونیکی:

وظایف. اختیارات. صلاحیت و تعداد اعضای دادگاه های نظامی دو. نظامی یک و تجدیدنظر نظامی همان است که در مورد دادگاه های کیفری دو. کیفری یک و تجدیدنظر استان مقرر شده است مگر مواردی که در این بخش به نحو دیگری درباره آن تعیین تکلیف شود

دادگاه نظامی 1

دارای رییس و دو مستشار. که با حضور دو عضو نیز رسمیّت می‌یابد. در صورت عدم حضور رییس، ریاست دادگاه به عهده‌ی عضو مستشاری است که سابقه‌ی قضایی بیش‌تری دارد.

(مادّه‌ی ۵۸۳ قانون آیین دادرسی جرایم نیروهای مسلّح و دادرسی الکترونیکی ۱۳۹۳ / مادّه‌ی ۲۹۶ قانون آ.د.ک ۱۳۹۲)

دادگاه تجدید نظر نظامی

دارای رییس و دو مستشار که با دو عضو نیز رسمیّت دارد.(مواد 426 ادک و مادّه‌ی ۵۸۳ قانون آیین دادرسی جرایم نیروهای مسلّح و دادرسی الکترونیکی)

تعداد قصات در دادگاه های عمومی حقوقی

تشکیل این نوع از دادگاه ها نیز با حضور رییس دادگاه و یا دادرس علی‌البدل صورت میگیرد. (بند «الف» مادّه‌ی ۱۴ قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب)

تعداد قضات در دادگاه های ویژه روحانیت

دادگاه ویژه‌ی روحانیت

با حضور حاکم شرع ( موادّ ۱۰ و ۴۲ و ۴۸ آیین‌نامه‌ی دادسراها و دادگاه‌های ویژه‌ی روحانیّت، مصوّب مرداد ۱۳۶۹ با اصلاحات ۱۳۸۴)

دادگاه تجدیدنظر روحانیت

متشکّل از یک رئیس و دو مستشار. که با اکثریّت آراء، اتّخاذ تصمیم می‌شود. (مادّه‌ی ۵۰ آیین‌نامه‌ی دادسراها و دادگاه‌های ویژه‌ی روحانیّت ۱۳۸۴)

تعداد قضات شعب دیوان عدالت

شعب بدوی و تجدیدنظر :

ماده ۳ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری

تعداد قضات در شعب دیوان عالی کشور

متشکّل از رییس و دو مستشار که با دو عضو نیز رسمیّت دارد. و به تعداد لازم، عضو معاون، که می‌توانند وظایف مستشار یا رییس را بر عهده گیرند. (موادّ ۴۶۲ و ۴۶۳ و مادّه‌ی ۴۲۶ قانون آ.د.ک ۱۳۹۲)

تعداد قضات شعب دادگاه های عالی انتظامی قضات

به موجب قانون نظارت بر رفتار قضات مصوب سال ۱۳۹۰، به منظور نظارت بر نحوه عملکرد و رفتار قضات و همچنین رسیدگی به تخلفات انتظامی ایشان قانونی با این عنوان شکل گرفت تا با مقرراتی که دارد، قضات را مبرا از خطاء نداند و قضات در صورت بروز تخلف، خود را در مرجعی اختصاصی پاسخگو بدانند.

ماده ۴ قانون نظارت بر رفتار قضات، دادگاه عالی و دادگاه تجدیدنظر در تهران تشکیل می‌شود و بنا به‌تشخیص رئیس قوه قضائیه دارای شعب متعدد است. هر شعبه دارای یک رئیس و دو مستشار است.